Afgelopen jaar hebben wij samen met Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), ICTU en verschillende andere partijen een proof of concept ontwikkeld om een subsidieregeling via blockchain te laten verlopen. Het gaat hierbij om de lerarenbeurs die bij DUO aangevraagd kan worden. In deze blog lichten we dit project toe.
De lerarenbeurs
Wat is de Lerarenbeurs? Op de site van DUO staat het uitgelegd:
Bent u bevoegd leraar en wilt u een opleiding aan hbo of universiteit gaan volgen? Dan kunt u een lerarenbeurs aanvragen. […] De lerarenbeurs bestaat uit een vergoeding voor collegegeld, studiemiddelen en reiskosten. Daarnaast kan uw werkgever subsidie krijgen om u studieverlof te geven.
Site van DUO
Blockchain
Het doel was te ontdekken wat blockchain zou kunnen betekenen voor automatische uitvoering van (subsidie)regelingen met wettelijke achtergrond. We wilden ontdekken hoe we regels die omschreven staan in wetsartikelen kunnen omzetten naar computercode die automatisch uitgevoerd kan worden, de smart contracts. Daarbij hebben we een werkend prototype ontwikkeld. Dit zorgt ervoor dat de (on)mogelijkheden van blockchain zichtbaar worden voor geautomatiseerd uitvoer van subsidieregelingen. Daarnaast werkt de huidige aanvraagmethode niet vlekkeloos: er is maar één aanvraag periode per jaar en het kan 8 tot 20 weken duren voordat duidelijk is of je als leraar de beurs ook daadwerkelijk krijgt. Daarom hebben we gekeken of blockchain voor een verbeterslag in het proces kan zorgen terwijl we binnen het huidige wettelijke kader blijven. Kortom: het doel is dat een leraar een opleiding kiest en direct ziet of hij hiervoor subsidie krijgt.
Informatiestromen
De applicatie maakt het voor een leraar makkelijk om een beurs aan te vragen. Hiervoor werken verschillende partijen samen: DUO, de school waar de leraar werkt en de opleider die de opleiding aanbiedt die de leraar wil volgen. Al deze partijen zetten informatie op de blockchain, verifiable claims in jargon. Dat zijn eigenlijk beweringen die de ene partij over een andere partij doet, zoals een school over een leraar.
- De school zet verschillende gegevens over het dienstverband van de docent op de blockchain, zoals wat voor functie de leraar heeft en hoeveel uur een leraar werkt.
- De opleider zet op de blockchain welke eigenschappen zijn opleidingen hebben, bijvoorbeeld of het een bachelor- of masteropleiding is, hoeveel de opleiding kost en hoeveel studiepunten de opleiding is.
- DUO geeft aan in welke sector een school zit, bijvoorbeeld in de sector voortgezet onderwijs en hoe groot het beschikbare budget voor deze regeling voor deze sector is. Ook geeft DUO aan of een opleiding aan de eisen van de beurs voldoet en wat het huidige opleidingsniveau van een leraar is.
Dit is allemaal informatie die al bekend is bij deze organisaties. Deze informatie wordt proactief bij elkaar gebracht in een soort persoonlijke kluis van een leraar. Doordat alle informatie die al bekend is bij elkaar gebracht wordt op deze blockchain, kan een leraar met een druk op de knop subsidie aanvragen en hoeft hij verder niets in te vullen. Dit levert direct resultaat voor de leraar op. DUO hoeft (bijna) niets meer te controleren en kan direct tot toekenning overgaan, blockchain biedt hier in vaktermen compliance vooraf. Er hoeft niet meer achteraf gecontroleerd te worden of alles klopt, maar ten tijde van de aanvraag kan je er vanwege de verifiable claims al vanuit gaan dat het klopt. Indien er specifieke informatie ontbreekt of als een leraar niet aan alle eisen voldoet, zien de leraar en DUO dit. Zij kunnen dan actie ondernemen om de subsidieaanvraag toch te voltooien.
Webapp
Een leraar logt in op de webapp en ziet een marktplaats met beschikbare opleidingen. Al deze opleidingen voldoen aan de eisen die er in de wet voor de lerarenbeurs aan deze opleidingen gesteld worden. Een leraar kan een opleiding aanklikken om de eigenschappen van de opleiding te bekijken, zoals het aantal studiepunten dat deze opleiding heeft. Al deze eigenschappen liggen vast op de blockchain. De leraar kan dan op de knop ‘direct subsidie aanvragen’ klikken. Hierdoor komt de blockchain in actie en gaan de smart contracts checken of een leraar in aanmerking komt voor subsidie.
Deze check vindt plaats door te kijken of de verifiable claims die door de school en door DUO zijn gedaan voldoen. Het is bijvoorbeeld van belang dat een leraar aan de bevoegdheidseisen van de school voldoet, anders komt hij niet in aanmerking voor subsidie. Sommige combinaties van claims zijn ingewikkelder: Een leraar hoeft geen zorgcoördinator te zijn, maar dan moet hij wel pedagogisch verantwoordelijk zijn en 20% van zijn werktijd belast zijn met lesgebonden taken. Het omgekeerde geldt ook: als een leraar is aangesteld als zorgcoördinator hoeft hij geen lesgebonden taken te hebben. Al deze claims staan op de blockchain. In de interface is dit te zien doordat er een groen slotje voor staat. Zo wordt aangegeven dat deze informatie betrouwbaar uit de blockchain is gehaald.
Op de blockchain worden al deze regelingen geanalyseerd. Om te bepalen of een leraar voldoet aan de eisen worden de claims die over hem gedaan zijn vergeleken met de eisen van de wet. Als een leraar voldoet aan de eisen, krijgt hij de subsidie direct toegekend. Hiervoor hoeft de docent dus geen formulieren meer in te vullen. De school krijgt ook direct een vergoeding voor de studieverlofuren van de leraar, dat is nu nog een apart formulier. Zo is de complete aanvraagprocedure teruggebracht tot een paar muisklikken waarbij alle partijen veel minder tijd kwijt zijn aan formulieren invullen en checken.
Conclusies en inzichten
Op basis van deze proof of concept is een aantal conclusies getrokken. Allereerst: door samenwerking tussen juristen en programmeurs is het mogelijk om op transparante wijze van een wettekst tot geautomatiseerde besluitvorming op een blockchain te komen. Dit biedt mogelijkheden voor verdere toepassing van de blockchain binnen overheidsprocessen.
Daarnaast waren er de volgende bevindingen:
- Blockchain biedt een transparante en betrouwbare historie, er kunnen geen aanvragen kwijt of uit beeld raken
- De smart contracts zorgen voor een snelle beoordeling en een kloppende toekenning (compliance by design). Zo zijn er ook geen controles achteraf mee nodig.
Meer weten? Stuur ons een berichtje via info@coinversable.com of kijk op de Github van het ICTU. Dit project is volledig openbaar ontwikkeld en daar is alle informatie te vinden.
